Παιδί και Παιχνίδι: Όταν το παιδί δε μοιράζεται

Είναι μια σκηνή που έχουν δει πολλές φορές να επαναλαμβάνεται οι γονείς που έχουν παιδιά προσχολικής ηλικίας. Συνήθως στην παιδική χαρά δύο πιτσιρίκια να μαλώνουν για ένα παιχνίδι, φωνάζοντας όλα «δικό μου», τραβώντας, κλαίγοντας ακόμα και χτυπώντας το ένα το άλλο. Ενώ αρκετές φορές αυτό το παιχνίδι, το μήλον της Έριδος, δεν ανήκει σε κανένα από τα δύο αλλά σε κάποιο τρίτο.

Αυτή η κτητική αντωνυμία «μου» που μας φέρνει σε τόσο δύσκολη θέση εμάς τους γονείς, που συχνά σε δημόσιους χώρους ακόμα και ντρεπόμαστε που το παιδί μας δεν είναι δοτικό, γενναιόδωρο και ευγενικό στην πραγματικότητα είναι μια μεγάλη κατάκτηση που θα έπρεπε να μας κάνει περήφανους. 

Το παιχνίδι και η συνύπαρξη με άλλα παιδιά είναι κρίσιμα σημεία για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου και της προσωπικότητάς του, καθώς σταδιακά κατακτά βασικές αξίες και αρχές. Και η πρώτη βασική αρχή είναι το «εγώ». Στην προσχολική ηλικία τα παιδιά βρίσκονται στο στάδιο του «εγωκεντρισμού» που σημαίνει ότι δεν μπορούν να δουν τα πράγματα από την πλευρά του άλλου. Αντιλαμβάνονται τα αντικείμενα που τους ενδιαφέρουν ή θεωρούν δικά τους ως προέκταση του εαυτού τους. Στην ηλικία των 2-3 ετών το παιδί έχοντας κατανοήσει το περιβάλλον γύρω του αρχίζει να διεκδικεί περισσότερο. Αυτό μπορεί να φανεί ιδιαίτερα κατά τη συνύπαρξή του με άλλους και ειδικότερα με συνομήλικα παιδάκια, όπου θα προσπαθεί έντονα να διεκδικήσει τα παιχνίδια. Επίσης σε αυτή την ηλικία δεν έχουν κατακτήσει ακόμη τον χρόνο, οπότε νομίζουν ότι αν μοιραστούν κάτι θα χαθεί για πάντα. 

Είναι δηλαδή ένα απόλυτα φυσιολογικό -και επιθυμητό- στάδιο ανάπτυξης, που σε εμάς τους ενήλικους που λειτουργούμε βάση κοινωνικών κανόνων φαίνεται ανάρμοστο. Ρόλος μας είναι λοιπόν να τα εκπαιδεύσουμε να μοιραστούν. 

Η εκπαίδευση θα ολοκληρωθεί στην ηλικία των 4+ ετών, όταν σταδιακά θα χαίρεται να συνυπάρχει και να συνεργάζεται με τους άλλους. Με δεδομένο λοιπόν πως η διάρκεια αυτής της εκπαίδευσης είναι μεγάλη, απαιτείται χρόνος και υπομονή. 

Το παιδί δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να πιεστεί να μοιραστεί κάτι. 

Αντίθετα υπάρχουν φράσεις που μπορούν να σας βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία εκπαίδευσης:

«Το παιχνίδι αυτό είναι δικό σου και δεν χρειάζεται να το μοιραστείς με κανέναν. Μπορεί όμως να αλλάξεις γνώμη και να θες να δείξεις στην Άννα πως παίζεται».

«Δεν χρειάζεται να δώσεις το παιχνίδι σου στον Φίλιππο όμως δεν πρέπει να φωνάζεις ή να τον σπρώχνεις».

«Το παιχνίδι αυτό δεν είναι δικό σου. Είναι της Σοφίας. Μπορείς όμως να της το ζητήσεις. Αλλά έχει και το δικαίωμα να αρνηθεί γιατί είναι δικό της».  

«Η Ζωή θα χαρεί πολύ να παίξει μαζί σου» ή «η Ζωή θα λυπηθεί πολύ αν δεν παίξει μαζί σου».  

Προσπαθούμε να αφήσουμε το μοίρασμα να γίνει με φυσικό τρόπο, χωρίς έντονες παροτρύνσεις και επαίνους. Έρευνα έχει δείξει ότι όταν ένα παιδί μοιράζεται κάτι με δική του θέληση, νιώθει περισσότερο χαρούμενο και είναι πιο πιθανό να το ξανακάνει από μόνο του. 

Σε κάθε περίπτωση κατεβαίνουμε στο ύψος τους και τους μιλάμε με ήρεμη φωνή. Και πάντα μα πάντα φροντίζουμε να έχουμε μαζί μας παιχνιδάκια. Αγοράστε μια τσάντα που μπορεί να φοράει στους ώμους του το παιδί σας και πριν από τη βόλτα ρωτήστε το αν θέλει να πάρει κάποια από τα παιχνίδια του μαζί. Σίγουρα δεν θέλετε να βρεθείτε στην παιδική χαρά και το παιδί σας να είναι το μοναδικό χωρίς τα παιχνίδια του…